Miejskie Przedszkole nr 1 im. Misia Uszatka w Częstochowie

                      ZESTAW ĆWICZEŃ MAJĄCYCH NA CELU WYWOŁANIE

                        PRAWIDŁOWEJ ARTYKULACJI GŁOSKI „r”

• Ćwiczenia motoryki narządów mowy:

• konik – kląskanie czubkiem i środkiem języka;

• winda – otwórz szeroko buzię, poruszaj językiem tak jakby był windą –

raz do góry, raz do dołu;

• malarz – malujemy pędzlem (język) sufit (podniebienie) – zaczynamy od

zębów w stronę gardła;

• młotek – wbijamy gwoździe w ścianę. Zamieniamy język w młotek, który

będzie wbijał w ścianę (wałek dziąsłowy) zaczarowane gwoździe (najpierw należy szpatułką lub zimną łyżeczką dotknąć podniebienia tuż za górnymi siekaczami nazywając je np.zaczarowanym miejscem lub parkingiem – w tym miejscu język powinien „przybijać” gwoździe);

• liczenie ząbków – dotykanie czubkiem języka kolejnych ząbków na górze i na dole przy szeroko otwartej buzi;

• żyrafa – ma długą szyję, którą potrafi wyciągnąć wysoko do góry – a jak daleko ty sięgniesz swoim językiem?;

• słoń – ma długą trąbę, którą potrafi wszędzie sięgnąć – a czy ty potrafisz dotknąć językiem ostatniego zęba na górze? ( na dole, nosa, brody, ucha itd.);

• sklejanie pierogów – nagryzanie brzegów języka zębami (masaż i rozciąganie języka);

• wyżymaczka – przeciskanie języka przez maksymalnie zbliżone do siebie zęby

• półeczka – wysuwanie szerokiego języka z buzi nie dotykając zębów;

• zlizywanie z płaskiego talerza nutelli, miodu, mleka w proszku – w

zależności od upodobań dziecka;

• odrywanie językiem przyklejonego do podniebienia opłatka, andruta;

• zdmuchiwanie skrawka papieru umieszczonego na czubku języka;

• przytrzymywanie czubkiem języka przy podniebieniu (na„parkingu”)

hallsów, rodzynek, płatków kukurydzianych, rodzynek itp.

• Ćwiczenia przygotowawcze

• trzepanie dywanów – szybkie, kilkukrotne uderzanie językiem o górną wargę;

• rozmowa z ufoludkiem -wypowiadaniezbitki sylabowej „lalolule” najpierw wolno, potem coraz szybciej;

• rozmowa z ufoludkiem II -wielokrotne, coraz szybsze wypowiadanie zbitki sylabowej bda bdo bde bdu bdy, pta pto pte ptu pty

• karabin maszynowy – energiczne, jak najszybsze wypowiadanie głosek „tttttttt”, „dddddddd”, „tdtdtd”, „tdntdntdn” - język powinien uderzać w „zaczarowane miejsce” - nie może dotykać zębów – przy szeroko otwartej buzi

• powtarzanie sylab: tetetetetetete, tytytytytytyty, dedede, dydydydy;

• powtarzanie zbitki sylabowej: teda-teda-teda, tede-tede, tedo-tedo, tedu-

tedu, tedy-tedy;

• powtarzania zbitki sylabowej: deda-dedadeda, dede-dede, dedo-dedo,

dedu-dedu, dedy-dedy;

• suszarka – mocne dmuchanie na czubek języka uniesiony do wałka

dziąsłowego (zaczarowane miejsce) , aż do pojawienia się dźwięku tr;

• Ćwiczenia wymowy głoski „r” w sylabach

• mały ptaszek uczy się śpiewać – powtarzanie sylab szeptem, potem głośno: la la la – trla, lo lo lo – trlo, lu lu lu – trlu, le le le – trle, ly ly ly – trly, li li li – trli;

• naśladowanie różnych odgłosów:

- gra na trąbce – tra ta ta, tre te te, tru tu tu... - karabin maszynowy – trtrtrtrtrtrtrtr

- budzik – drdrdrdrdrdrdrd

- groźny pies – wrwrwwrwrwr

- traktor – pyr pyr pyr, tyr tyr tyr

- świnka – chrum, chrum

- ćwierkające wróbelki – ćwir ćwir

- fruwające ptaki – frr frr frr

- zatrzymanie konia – prr, prr

- wrona – kra kra kra

- samochód – brum brum

- pękający balonik – trach!

- czyszczenie butów – szuru szuru

- zapalanie światła – pstryk!

• Rozmowa w języku Zulu – Gula : powtarzanie sylab zawierających głoskę r:

tra, tro, tre, tru, try,

atra, atro, atre, atru, atry; otra, otro, otre, otru, otry; etra, etre, etru, etry;

utra, utro, utru, utry;

ytra, ytro, ytre, ytry, dra, dro, dre dru, dry

adra, adro, adre, adru, adry, odra, odro, odre, odru, odry, edra, edre, edro, edru, edry, udra, udro, udre,udru, udry

ydra, ydro, ydre, ydru, ydry ar, or, er, ur, yr

ra, ro re, ru, ry

• Utrwalanie prawidłowej wymowy głoski r w wyrazach

trawa, trasa, tramwaj, tratwa, trampki,tran,

trochę, troje, trudny, truskawka, trybuna,

strażak, wiatrak, siostra, futro, jutro, lustro, patrol, wątroba, piętro, strona, opatrunek, struś, strumyk, futryna, cytryna, strych, strach, trąba

kołdra, wiadro, zdrowy, biedronka,

landrynki, adres, hydrant,

drabina, droga, drut, drugi, drogi, druk, drobne,

draka, drylownica, drań, drążek,drelich,

mądry, wydry, podróż, kadra,

praca, pralka, pralnia, prasa;

prosty, proszę, prosiak, problem;

prędko, precel, prezent,

próba, próchno,

oprawa, uprasowany, wyprawa

brat, brama, bratki

broda, broszka, brokuły,

bruk, brudny, brulion

bryła, bryka, brylanty

ubranie, obrazek, zebra,

obrona, obroża, obrok,

• Utrwalanie prawidłowej wymowy głoski „r” w zdaniach aż do zautomatyzowania w mowie potocznej

- opowiadanie obrazków

- loteryjki obrazkowe

-    wierszyki - piosenki